مساجد مهم خسروشاه

مساجد مهم خسروشاه^*

   خسروشاه جزو  شهرهای مذهبی ایران به شمار می رود. احداث نخستین حوزه ی علمیّه ی شمال غرب ایران توسّط عالمی مانند شیخ سلّار در این شهر و ساخته شدن اوّلین مسجد منطقه با نام ـ عیده مسجد ـ در محل یک آتشکده ـ آتشکده ی بهرام ـ و وجود عارفان و عالمان دینی بسیار در قبرستان باستانی خسروشاه این ادّعا را ثابت می کند. از این رو مساجد مختلفی در نقاط شهر وجود دارد.

   از آن جایی که مساجد خسروشاه با توجّه به وسعت این شهر، بسیار زیاد هستند ، توجّه بسیاری را به خود جلب کرده اند. در پنج محلّه ی اصلی این شهر ، پنج مسجد اصلی و بزرگ و چندین مسجد فرعی و کوچک وجود دارد. بسیاری از مساجد نیز تخریب شده اند و یا قابل استفاده نیستند. جالب اینجاست که فاصله ی محلّات و مساجد بسیار به هم نزدیک هستند. یک مسجد جدید نیز در کوی ولیعصر خسروشاه که جزو محلّات جدید خسروشاه به شمار می رود ساخته شده است.

   کارشناسان علّت وجود بیش از 40 مسجد خسروشاه را ، که بیشتر آن ها در این بخش از شهر جا گرفته اند، وسعت و جمعیّت زیاد خسروشاه در طول تاریخ می دانند.¹

   برای مثال جمعیّت خسروشاه را در دوران صفوی بیش از 25000 نفر اعلام کرده اند که اگر این آمار صحیح باشد، با توجّه به آن زمان، خسروشاه باید جزو شهرهای آباد ایران می بوده است. حتّی مسجدی در یک از مناطق خسروشاه که تقریباً نزدیک بیرون شهر است، از زمان صفویان به جا مانده است که محدوده ی وسیع شهر در آن دوران را نشان می دهد. البتّه این را نیز باید در نظر گرفت که خسروشاه در این دوران در نزدیکی پایتخت ایران ـ تبریز ـ جای گرفته بوده و مسلّماً مورد توجّه بوده است و ممکن است محل زندگی و استراحت برخی از پایتخت نشینان نیز به شمار آمده باشد.

    البتّه وجود فرقه ها و عقاید گوناگون در بین مردمان شهر نیز عامل دیگری برای تعدد مساجد بوده است.¹

   امروزه هرچند این گوناگونی وجود ندارد، با این حال تأثیر خود را بر زندگی افراد و اهالی گذاشته است.

   به هرحال اکنون پنج مسجد مهم و پررونق در خسروشاه وجود دارند که نماد پنج محلّه ی اصلی این شهرند.

برای دریافت اطّلاعات درمورد هر یک از مساجد، روی نام آن کلیک کنید

به زودی مطالب تمامی مساجد در وبلاگ نوشته خواهد شد.

1- مسجد جامع خسروشاه

2- مسجد سیدالشّهدا (ع) خسروشاه

3- مسجد امیر المؤمنین (ع) خسروشاه

4- مسجد امام حسین (ع) خسروشاه

5- مسجد قطب راوندی خسروشاه

برای دیدن تصاویر مساجد خسروشاه به ادامه ی مطلب سر بزنید

برای این کار مربّع قرمز رنگ سمت چپ را کلیک کنید.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

منابع مورد استفاده

1- کتاب خلاصه ای از تاریخ و فرهنگ خسروشاه

*- شنیده ها ، دیده ها و دانسته های نویسنده

خسروشاه در دوران ایلخانان

خسروشاه در دوران ایلخانان

تاریخ خسروشاه

    خسروشاه در سال 618 هجری قمری ، مورد حمله ی اقوام بیابانگرد مغول شد. افراد بی رحم و خونریزی که آثار تمدّن را از ایران و دیگر کشورهای اسلامی از بین بردند و آبادی ها را ویران نمودند. کسانی که 38 سال بعد خلافت عبّاسی را که قوی ترین حکومت آسیا بود ، از میان برداشتند. مغول ها حکومت «ایلخانان» را تشکیل دادند.

    مغول ها برای فتح تبریز ، نخست به خسروشاه حمله ور شدند. این سال (618 ه.ق) منطقه ی خسروشاه و اطراف آن دچار خشکسالی و بی آبی بود. چیزی که زندگی را بر مردمان سخت و دشوار کرده بود. امّا بدون شک، برای مغولان که از سرمای هیمالیا می آمدند، این خشکسالی چندان دشوار نبود.

    مغولان مانند دیگر شهرهای ایران، خروشاه را نیز ویران کردند و عده ی زیادی را از بین بردند. امّا در دوران حکومت ایلخانان که توسّط «هلاکو خان» نواده ی «چنگیزخان مغول» برپا شده بود، بر آبادنی شهر افزوده شد. در  زمان فرمانروایی هلاکوخان کاروانسرا های مختلف در شهر ساخته شد و قسمت های تخریب شده ی شهر نیز بازسازی شدند.¹ در این دوران همچنین بر علم و دانش و فرهنگ و ادب در خسروشاه افزوده شد. از دانشمندان این دوره، نام «شیخ غلامحسین خسروشاهی» به چشم می خورد که مقبره اش در بوستان بزرگ شیخ سلّار خسروشاه قرار دارد. 

دورنمای مقبره ی شیخ غلامحسین خسروشاهی در پارک شیخ سلّار خسروشاه

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

منابع مورد استفاده

1) کتاب خلاصه ای از تاریخ و فرهنگ خسروشاه

محلّه ی بازار

محلّه ی بازار

از محلّات قدیمی خسروشاه

-------------------------------

   محلّه ی بازار یا بازار کوچه سئ، یکی از پنج محلّه ی قدیمی خسروشاه است. این محلّه مابین دو محلّه ی چَرَلِه و بالاکوچه قرار گرفته است. از یک سمت نیز به محلّه ی قطب راوندی، راه دارد.

    در مرکز این محلّه مسجد امیرالمؤمنین قرار داد. همچنین مسجد کوچک دیگری نیز که درالقرآن خسروشاه در آن فعّالیت می کند در این محلّه است. محلّه ی بازار از مراکز مذهبی خسروشاه به شمار می رود. در این محلّه همچنین می توان آثاری از چندین باب مغازه ی قدیمی را که در کنار هم قرار گرفته اند مشاهده کرد. این بافت سنّتی در نوع خود بسیار جالب توجّه است. همچنین دو درخت کهنسال در مرکز این محلّه خودنمایی می کنند.

تصاویری از شبیه گردونی محلّه ی بازار خسروشاه، از رسوم قدیمی، ماندگار و محبوب در خسروشاه

شمس الدّین خسروشاهی

شمس الدّین خسروشاهی

از سری مقالات: بزرگان و مشاهیر خسروشاه در گذشته

   حکیم شمس الدّین خسروشاهی، در سال 580 هجری در خسروشاه به دنیا آمد. این دانشمند برجسته ، در علم پزشکی و  علوم شرعی همچون فقه و اصول و کلام استاد بوده است. او از شاگردان «موید طوسی» و «امام فخر رازی» بوده است. از شاگردان او در حدیث نیز، می توان به «حافظ ابو محمّد سیاطی» اشاره کرد. شمس الدّین ، به همراه «خواجه نصیرالدّین طوسی» از شاگرادن «فریدالدّین داماد» بودند و از این جهت ، هر زمان خواجه نصیرالدّین به مشکلی بر می خورد ، نامه ای به شمس الدّین نوشته و رفع اشکال می نمود. «استاد مطهری»، حکیم شمس الدّین را از استادان بزرگ فلسفه می داند؛ دلیل آن را نیز ، سؤالات و پرسش های خواجه نصیرالدّین طوسی از او می داند که شمس الدّین توانسته به آن ها پاسخ دهد.

   شمس الدّین مدّتی از زندگانی خود را در شام گذرانده است و در آنجا صاحب احترام و ارزش بوده است. وی در اواخر عمر خود در «دمشق» زندگی کرده و در شوال سال 652 و در سن 72 سالگی وفات یافته است. قبر او در کوه قاسیون -که مدفن پیامبران است- ، قرار دارد.

   از کتاب های او می توان به

1- مختصر منطق شفای ابن سینا

2- تخلیص مقالات ابن سینا

3- تتمة الایات البیّنات     

   اشاره کرد.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

منبع مورد استفاده

خلاصه ای از تاریخ و فرهنگ خسروشاه

شیخ سلّار دیلمی

مقبره ی شیخ سلّار دیلمی

ز سری مقالات: سازه ها و اماکن تاریخی خسروشاه

از سری مقالات: بزرگان و مشاهیر خسروشاه در گذشته

    شیخ سلّار دیلمی معروف به اوّلین فقیه شیعی ایرانی، از جمله مشاهیر و بزرگانی است که در خسروشاه مدفون هستند. مقبره ی وی در قبرستان قدیمی خسروشاه قرار داشت که اکنون به پارک شیخ سلّار تبدیل شده است. ساختمان کنونی مقبره در حدود 15 سال پیش ساخته شده است و در آن به زیبایی از اصول معماری کهن ایرانی-اسلامی استفاده شده است. البتّه نمای بیرونی مقبره، بار دیگر در سال 93 بهبود یافته و تزئیناتی بدان افزوده شده است. این مقبره از مراکز تاریخی و مذهبی مورد توجّه خسروشاه است و در سال های اخیر به نماد بسیاری از اماکن مهم شهر بدل شده است. در خرداد ماه سال 1393 ه.خ، کنگره ای با نام "کنگره ی ملّی شیخ سلّار دیلمی" در جوار مقبره ی وی و همچنین در شهر تبریز برگزار شد. در این کنگره کتابی تحت عنوان "شیخ سلار، سالار فقیهان" نوشته ی دکتر هادی هاشمیان نیز رونمایی و در بین حضّار پخش شد. در این کتاب نظرات برخی از بزرگان درمورد شیخ سلّار، منابع متعدّد و معتبری که از وی نام برده اند و همچنین تصاویری از نسخ دستی کتاب های او چاپ شده اند.

    شیخ سلّار دیلمی همان طور که از نامش پیدا است از بزرگان اهل دیلم است. وفات او را در رمضان سال 463 و یا صفر 448 ه.ق ثبت نموده اند. وی از شاگردان شیخ مفید، سید مرتضی و شیخ طوسی به شمار می رود. آثار متعدّدی نیز از وی بر جا مانده است که از جمله ی آن ها می توان به:

1. المقنع فی المذهب و التقریب در اصول

2. الابواب و الاصول در فقه

3. فقه المراسم

4. التذکرة من حقیقة الجوهر

    اشاره کرد.¹

    مقبره ی این عالم اسلامی درحال حاضر هم به عنوان مکانی دیدنی و نمادین و هم به عنوان زیارتگاه مورد توجّه گردشگران است. به طور معمول در روزهای آخر هفته می توان به درون آن نیز وارد شد و قبر وی را از نزدیک زیارت کرد.

برای مطالعه ی بیشتر

• مقبره ی شیخ غلامحسین خسروشاهی
• قبرستان قدیمی خسروشاه 

-----------------------------

1- خلاصه ای از تاریخ و فرهنگ خسروشاه

مقبره ی شیخ غلامحسین خسروشاهی

مقبره ی شیخ غلامحسین خسروشاهی

از سری مقالات: سازه ها و اماکن تاریخی خسروشاه

از سری مقالات: بزرگان و مشاهیر خسروشاه در گذشته

....

   این مقبره در قسمت جنوب غرب پارک و بوستان بزرگ شیخ سلّار خسروشاه قرار دارد. 

   بنای بسیار زیبایی در آرامگاه او ساخته شده و بناهای اطراف آن نیز با آبنمایی زیبا درحال تکمیل است.

   شیخ غلامحسین خسروشاهی از عالمان دوران ایلخانان بوده است. در زیر گنبد این مقبره ، مشخصات این دانشمند نوشته شده است. سنگ قبر تاریخی نیز در آرامگاه او قرار دارد.

   این مقبره شب ها نورپردازی بسیار زیبایی می شود.

در ادامه ی مطلب می توانید عکس های بیش تری را از این مقبره ببینید

برای رفتن به ادامه ی مطلب مربّع قرمز رنگ زیر تاریخ مطلب را کلیک کنید.

قبرستان قدیمی خسروشاه

قبرستان قدیمی خسروشاه

از سری مقالات: سازه ها و اماکن تاریخی خسروشاه

   قبرستان بزرگ خسروشاه، که در آن بزرگان و علمای بسیاری دفن گشته اند، در خیابان شیخ سلّار خسروشاه قرار گرفته است. این قبرستان اکنون به پارک شیخ سلّار تبدیل شده است.

   بنا به نقل قول های بسیار، قبرستان بزرگ و تاریخی خسروشاه ، پس از مقبرة الشّعرای تبریز ، مدفن بیش ترین عالمان و بزرگان است.

   این گورستان، علاوه بر پارک شیخ سلّار ، بخشی از خیابان شیخ سلّار و مجتمع ورزشی تختی ، گلزار شهدای خسروشاه و پارک سادات ، در آن سوی خیابان شیخ سلّار را در بر می گیرد.

   در گذشته ، در این قبرستان ، همه ی افراد به صورت قوم و قبیله ای دفن می شدند و سادات بخش مجزّایی داشتند. پارک سادات در سوی دیگر خیابان شیخ سلّار ؛ بخش سادات گورستان بوده است.

   در قبرستان بزرگ خسروشاه ، بزرگان زیادی دفن شده اند، که می توان از میان آن ها به:

1- شیخ سلّار دیلمی«اوّلین فقیه شیعی ایرانی»

2- شیخ غلامحسین خسروشاهی«از بزرگان دوران ایلخانان»

3- خواجه یونس خسروشاهی«جد حکیم شمس الدّین خسروشاهی»

4- حاج میرزا محمّد شیخ الشّریعه«پدر آیت الله حاج میرزا ابولحسن انگجی»

5- مولانا شیخ علی خسروشاهی

6- میرمحمّدآقا و میرآقا خسروشاهی«از مشروطه خواهان»⁽¹⁾

   اشاره کرد.سنگ قبرهای تاریخی و قوچ های سنگی جالبی نیز در این قبرستان وجود داشته اند که اکنون به موزه منتقل شده اند. دو عدد از قوچ های سنگی که در این قبرستان وجود داشت اکنون در مقابل در موزه ی آذربایجان نصب گردیده است. قدمت این قوچ ها به دوران باستان برمی گشته و گفته می شود مردم آن روزگار خیال می کردند که این قوچ ها از قبرها مراقبت خواهند کرد. البتّه ممکن بوده که این قوچ ها برای نمای قبرستان به کار رفته باشد.  

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

(1): خلاصه ای از تاریخ و فرهنگ خسروشاه

پارک جنگلی خسروشاه

  پارک جنگلی خسروشاه

 از سری مقالات: بوستان های خسروشاه

    پارک جنگلی خسروشاه یا پارک آزادگان ، پس از پارک بزرگ شیخ سلّار خسروشاه، بزرگ ترین پارک این شهر به شمار می رود. تا پیش از ساخت پارک شیخ سلّار در سال 1388 و 89 ، پارک جنگلی بزرگ ترین پارک خسروشاه به شمار می رفت. این پارک به دلیل طرّاحی جالب خود در شهرها و مناطق اطراف نیز معروف است. 

    این پارک در  محل اتّصال خیابان امام امام خمینی جنوبی و خیابان شهید رجائی قرار گرفته است. پارک جنگلی خسروشاه به دلیل قرار گرفتن در نزدیکی میدان آزادگان، به نام آزادگان نیز شناخته می شود. میدان آزادگان نیز نمایی به شکل درخت دارد که در واقع نشانی بر آغاز این پارک از ورودی این میدان است. 

    قبل از ساخت پارک شیخ سلّار، پارک جنگلی خسروشاه رونق خاصی داشت . این پارک طرّاحی جالبی دارد و میز و صندلی هایی در آن به شکل چوب ساخته شده اند. همچنین این پارک دارای درختان جنگلی است و تاب های بزرگ و خانوادگی دارد.همچنین قبلاً دو سرسره برای بازی کودکان داشت که یکی از آن ها دارای پله هایی جالب برای آسان تر شدن رفت و آمد بچّه ها بود و دیگری برای بالا رفتن نردبان داشت. امّا در سال 94 این سرسره ها برداشته شده و جای آن ها را سرسره های جدید پلاستیکی که تقریباً در همه جا فراگیر شده، گرفت. این پارک همچنین آبراهه هایی جالب برای آبیاری درختان سر به فلک کشیده ی جنگلی خود دارد که منظره ی زیبایی را پدید آورده اند. همچنین در برخی قسمت ها پل های کوچکی نیز به شکل چوب بر روی این آبراهه ها ساخته شده اند.  

میدان آزادگان و ورودی پارک جنگلی خسروشاه

چهره ای از تابستان پارک جنگلی خسروشاه

چهره ای از پاییز پارک جنگلی خسروشاه

چهره ای از زمستان پارک جنگلی خسروشاه

محلّه ی قطب راوندی

محلّه ی قطب راوندی

از محلّات قدیمی خسروشاه

-------------------------------

   محلّه ی قطب راوندی خسروشاه، یکی از پنج محلّه ی قدیمی خسروشاه است. این محلّه مابین دو محلّه ی بازار و بالاکوچه قرار گرفته و به میدان اصلی خسروشاه«میدان انقلاب» نزدیک است. از این رو از سایر محلّات به مرکز شهر نزدیک تر است.

   مقبره ی «قطب الدّین راوندی» یا «شیخ فضل الله راوندی» در این محلّه قرار دارد و به همین دلیل نام محلّه قطب راوندی است. مقبره ی این عالم بزرگوار، در بوستان راوندی که نزد مردم به «مصلی خسروشاه» معروف است قرار دارد.

   این محلّه  نیز مانند سایر محلّات قدیمی خسروشاه، یک مسجد بزرگ در مرکز خود دارد که یکی از پنج مسجد مهم خسروشاه به شمار می رود. نام این مسجد نیز، مسجد قطب راوندی است. رو به روی این مسجد میدان کوچکی قرار دارد که مرکز محلّه ی راوندی به شمار می رود.

پارک شیخ سلّار خسروشاه

پارک شیخ سلّار خسروشاه

از سری مقالات: بوستان های خسروشاه

   پارک شیخ سلّار خسروشاه، بزرگ ترین پارک شهر به شمار می رود. این پارک پذیرای مهمانان و مسافران خسروشاه می باشد. پارک شیخ سلّار در محل قبرستان قدیمی و بزرگ شهر ساخته شده است.این پارک در منطقه و شهرهای اطراف به جز شهربزرگ تبریز ، بزرگ ترین بوستان به شمار می آید.

   ساخت پارک بزرگ شیخ سلّار از سال 1388 آغاز شد و در پاییز 89 ساخت بخش بزرگ آن به پایان رسید. بخش دوم آن نیز درسال های 90 و 91 ساخته شد و به اتمام رسید.

   گلزار شهدای خسروشاه در کنار این پارک قرار دارد و درواقع جزو پارک محسوب می شود.

   پارک شیخ سلّار داری شهربازی کوچکی نیز می باشد. مقبره ی شیخ سلّار دیلمی ، اوّلین فقیه شیعی ایرانی و همچنین مقبره ی شیخ غلامحسین خسروشاهی از عالمان دوران ایلخانان مغول، در این بوستان قرار دارد. کنگره ی بزرگداشت شیخ سلّار دیلمی در خرداد ماه 1393 نیز در این پارک برگزار گردید. 

نمایی از بخش جنوبی پارک شیخ سلّار

ورودی گلزار شهدای خسروشاه

نمایی از مقبره ی شیخ سلّار دیلمی در پارک شیخ سلّار خسروشاه

دورنمای مقبره ی شیخ غلامحسین خسروشاهی

یکی از نورافکن های پارک شیخ سلّار دیلمی